Ανεύρυσμα Θωρακικής Αορτής
Σωτήριος Δ. Μωραΐτης
χΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΘΩΡΑΚΟΣ/ ΚΑΡΔΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ
Κατηγορίες Ανευρυσμάτων
Εμφανίζονται στο τμήμα της αορτής που βρίσκεται στον θώρακα.
Εκτείνονται από τον θώρακα στην κοιλιά και συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο ρήξης ή διαχωρισμού.
Λόγω της συχνά ασυμπτωματικής φύσης των ανευρυσμάτων, ένας ασθενής μπορεί να μην αντιληφθεί την ύπαρξή τους μέχρι να προκληθεί ρήξη ή διαχωρισμός. Ο διαχωρισμός αορτής, όπου σκίζεται ένα ή περισσότερα στρώματα του τοιχώματος της αορτής, εκδηλώνεται συνήθως με αιφνίδιο και έντονο πόνο στην πλάτη και τον θώρακα και απαιτεί άμεση ιατρική παρέμβαση.
Άτομα με γνωστούς παράγοντες κινδύνου για ανεύρυσμα αορτής θα πρέπει να ακολουθούν τις οδηγίες του καρδιοχειρουργού τους, ο οποίος μπορεί να συστήσει διαγνωστικές εξετάσεις όπως αξονική τομογραφία θώρακος ή αξονική αγγειογραφία αορτής.
Αορτικά Ανευρύσματα και Διαχωρισμοί
Το ανεύρυσμα αορτής είναι μια κρίσιμη κατάσταση που χαρακτηρίζεται από την παθολογική διεύρυνση του τοιχώματος της αορτής, του μεγαλύτερου αγγείου του σώματος που ξεκινά από την καρδιά και μεταφέρει οξυγονωμένο αίμα σε όλο το σώμα. Η θωρακική αορτή είναι το τμήμα του αγγείου που διατρέχει τον θώρακα. Η υπέρταση αποτελεί έναν από τους κύριους παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη ανευρύσματος, ενώ και άλλοι παράγοντες μπορεί να συμβάλλουν.
Ένας σημαντικός κίνδυνος που εγκυμονεί ένα ανεύρυσμα αορτής είναι η ρήξη του, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή εσωτερική αιμορραγία. Επιπλέον, υπάρχει ο κίνδυνος διαχωρισμού, όπου το τοίχωμα της αορτής σκίζεται, παρεμποδίζοντας τη φυσιολογική ροή του αίματος και προκαλώντας ισχαιμία σε ζωτικά όργανα.
Αίτια Ανευρυσμάτων
Η διεύρυνση της αορτής είναι πιο συχνή στους άνδρες, με την υπέρταση να αποτελεί την κύρια αιτία. Άλλοι παράγοντες που μπορεί να συμβάλλουν περιλαμβάνουν το κάπνισμα, τη δίπτυχη αορτική βαλβίδα, ορισμένα γενετικά σύνδρομα (Marfan, Loeys-Dietz, Ehlers-Danlos), την υψηλή χοληστερίνη, την προχωρημένη ηλικία, την αθηροσκλήρωση και το οικογενειακό ιστορικό ανευρυσμάτων.
Συμπτώματα
Συνήθως, τα ανευρύσματα δεν προκαλούν συμπτώματα έως ότου συμβούν επιπλοκές όπως ρήξη ή διαχωρισμός. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο ασθενής μπορεί να αισθανθεί έντονο πόνο στο θώρακα που επεκτείνεται στην πλάτη, ζάλη, λιποθυμία και δυσκολία στην αναπνοή. Αυτά τα συμπτώματα απαιτούν άμεση ιατρική φροντίδα και επείγουσα χειρουργική επέμβαση.
Διάγνωση
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η διάγνωση ενός ανευρύσματος γίνεται τυχαία κατά τη διάρκεια εξετάσεων για άλλα ιατρικά προβλήματα, λόγω της ασυμπτωματικής φύσης της πάθησης. Εάν υπάρχει υποψία ανευρύσματος, ο γιατρός μπορεί να συστήσει ένα απλό Triplex καρδιάς ή αξονική τομογραφία θώρακος.
Θεραπεία και Επέμβαση
Η θεραπευτική προσέγγιση καθορίζεται από τον καρδιοχειρουργό με βάση το μέγεθος και τον ρυθμό ανάπτυξης του ανευρύσματος, τη μορφολογία του, τις συνυπάρχουσες παθήσεις του ασθενούς, την ηλικία και τη γενική του κατάσταση. Οι επιλογές περιλαμβάνουν την κλασική ανοιχτή χειρουργική επέμβαση ή την ενδαγγειακή αντικατάσταση.
Η χειρουργική επέμβαση εξαρτάται από τη θέση του ανευρύσματος και την πιθανή συνύπαρξη δυσλειτουργίας της αορτικής βαλβίδας, η οποία μπορεί να χρειαστεί επιδιόρθωση ή αντικατάσταση (επεμβάσεις David, Yacoub, Bentall ή bio-Bentall). Γενικά, το ανευρυσματικό τμήμα της αορτής αφαιρείται και αντικαθίσταται με συνθετικό μόσχευμα. Η επέμβαση μπορεί να είναι ανοιχτή ή ενδαγγειακή (TEVAR), μια ελάχιστα επεμβατική μέθοδος με ταχεία ανάρρωση.
Η ανοιχτή χειρουργική επέμβαση περιλαμβάνει γενική αναισθησία, εκτομή του ανευρύσματος και αποκατάσταση με συνθετικό μόσχευμα, ακολουθούμενη από νοσηλεία στη ΜΕΘ και περίοδο ανάρρωσης.
Η ενδαγγειακή αποκατάσταση, που μπορεί να γίνει και με τοπική αναισθησία, είναι μια ελάχιστα επεμβατική μέθοδος που διαρκεί συνήθως έως 2 ώρες. Πραγματοποιείται μέσω καθετήρων που εισάγονται από τις αρτηρίες των ποδιών και είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη για ασθενείς με σοβαρές συνυπάρχουσες παθήσεις.
Περίοδος Ανάρρωσης
Η ανάρρωση μετά από επέμβαση ανευρύσματος αορτής είναι συνήθως άμεση. Απαιτείται σύντομη παραμονή στη ΜΕΘ και στη συνέχεια μεταφορά στον θάλαμο. Οι περισσότεροι ασθενείς λαμβάνουν εξιτήριο εντός 24-48 ωρών. Συνιστάται αξονική τομογραφία ή υπέρηχος αορτής 4-6 εβδομάδες μετά την επέμβαση και ετήσια παρακολούθηση του μοσχεύματος. Η έμπειρη χειρουργική ομάδα παρέχει την απαραίτητη καθοδήγηση για μια ομαλή ανάρρωση.
Χειρουργός Θώρακος/Καρδιοχειρουργός
Σωτήριος Δ. Μωραΐτης
MD, MSc, PhD, MBA, FACS, FEBTS
- Αξιωματικός Ιατρός Πολεμικού Ναυτικού
- Διευθυντής Υγειονομικού ΠΝ
